Intro
Angst bestaat in verschillende vormen, van grote obstakels tot de kleine dagdagelijkse uitdagingen. Het kan ons verlammen, onze dromen saboteren en ons leven beperken. Van jezelf niet durven zijn, je niet durven uitspreken, bang om je grenzen aan te geven tot zoveel meer. Maar wat als ik je vertel dat jij de kracht hebt om deze angst te overwinnen en je leven ten volle te leven? In deze blog duiken we diep in de mechanismen van angst en, belangrijker nog, hoe je het kunt overwinnen. Ontdek praktische technieken en wetenschappelijk onderbouwde strategieën die je zullen helpen om je angsten om te zetten in kracht. Klaar om de stap te zetten naar een zelfverzekerder en vrijer leven?
Download het gratis E-book: 6 Technieken voor het overkomen van angsten.
Herkennen van angst en onzekerheden
Angst en onzekerheid kunnen zich op veel verschillende manieren manifesteren. Het herkennen van deze signalen is de eerste stap in het aanpakken ervan. Want heel vaak zijn we doorheen de jaren gewend geraakt aan de gevolgen van angst: De fysieke ervaringen, de gedachtes die erbij komen kijken, het uit de weg gaan van confrontatie met dat wat je angstig maakt enz. Als mens creëren we coping mechanisme en gedragspatronen om hier “leefbaar” mee te kunnen omgaan.
Hoe meer je deze signalen en patronen leert herkennen, hoe sneller je deze kan leren transformeren. We beginnen dan ook met een overzicht te maken van de verschillende symptomen of gevolgen van angst.
De fysieke symptomen
Angst kan zich vaak uiten in fysieke symptomen zoals o.a zweten, een snelle hartslag, gespannen spieren of maagklachten. Deze symptomen zijn vaak een reactie van het lichaam op een verhoogde staat van alertheid en spanning. Laten we in detail kijken naar deze verschillende fysieke reacties.
Hartkloppingen – Eén van de meest voorkomende fysieke reacties op angst is een verhoogde hartslag. Dit kan voelen alsof je hart snel klopt of bonst in je borst. Dit is een natuurlijke reactie van het lichaam op stress en één van de “vecht-of-vlucht” reacties. In het algemeen is een verhoogde hartslag of hartkloppingen omwille van angst niet schadelijk. Wanneer er door angst(en) langdurige stress wordt gecreëerd in het lichaam, met hartkloppingen als gevolg, kan dit wel degelijk invloed hebben op je gezondheid.
Zweten – Overmatig zweten, vooral in de handpalmen, oksels of gezicht, is een veelvoorkomend symptoom van angst. Dit komt doordat je lichaam probeert zichzelf af te koelen in reactie op de opwinding veroorzaakt door angst.
Spierpijn en spanning – Angst kan leiden tot gespannen spieren, vooral in de nek, schouders en rug. Dit kan resulteren in spierpijn of zelfs doorzetten naar hoofdpijn. Hou er rekening mee dat ook dit een invloed heeft op je verdere fysieke welzijn wanneer dit zou aanhouden gedurende langere periode(s)
Ademhalingsproblemen – Mensen die angstig zijn, kunnen moeite hebben met ademhalen. Dit kan zich uiten in snelle ademhaling tot hyperventilatie, kortademigheid of het gevoel dat je niet genoeg lucht krijgt.
Maagklachten – Angst kan invloed hebben op je spijsverteringsstelsel. Dit kan resulteren in maagpijn, misselijkheid of veranderingen in je eetlust. Sommige mensen ervaren diarree of net constipatie door angst.
Duizeligheid en licht in het hoofd – Zoals eerder besproken kan door een verhoogde hartslag en het niet goed kunnen doorstromen van bloed en dusdanig zuurstof in het bloed, in combinatie met kortademigheid, een gevoel van duizeligheid of lichtheid in het hoofd optreden door angst, vooral als je ademhaling oppervlakkig en snel is.
Slapeloosheid – Angst kan ook je slaap beïnvloeden. Het kan moeilijk zijn om in slaap te vallen of door te slapen als je piekert of je zorgen maakt. Ook slaap is een cruciaal onderdeel van ons fysiek en mentale welzijn. Het gebrek aan kwalitatieve slaap heeft een negatieve invloed op lange termijn.
Het is belangrijk te begrijpen dat deze fysieke symptomen normale reacties zijn van ons lichaam op angst en dat ze vaak tijdelijk zijn. Door deze symptomen te herkennen, word je als maar meer bewust over je angsten, ook de kleinere en zelfs misschien onbewuste angsten. Hierdoor kun je beginnen met een strategie te bedenken om ze te beheersen en je angst te verminderen en op te lossen.
Gedachten en cognitieve patronen
Angst kan je gevangen houden, maar wist je dat veel van die angst voortkomt uit de manier waarop we denken? Gedachten en cognitieve patronen spelen een enorme rol in het ontstaan en versterken van angst. Vaak zijn het niet de situaties zelf die angst oproepen, maar de manier waarop we erover denken. Stel je voor dat je een presentatie moet geven en je gedachten beginnen te racen: “Wat als ik faal? Wat als iedereen me uitlacht?” Deze negatieve gedachten kunnen zo krachtig zijn dat ze je bijna verlammen.
We gaan verder in deze blog met het begrijpen van de soorten negatieve gedachten die bijdragen aan angst, later in deze blog lees je precies hoe dit te transformeren! Dit kunnen dingen zijn zoals catastrofaal denken, waar je automatisch het ergste scenario voorstelt; alles-of-niets denken, waar je geneigd bent om dingen in extreme termen te zien; en overgeneralisatie, waar je van een enkel incident een algemene regel maakt.
Negatieve zelfpraat – Een veelvoorkomend patroon bij angst en onzekerheid is negatieve zelfpraat. Dit zijn de kritische en vaak onterechte opmerkingen die we tegen onszelf maken. Voorbeelden zijn gedachten als “Ik ben niet goed genoeg,” “Ik zal dit nooit kunnen,” of “Iedereen vindt me een mislukkeling.”
Catastrofaal denken – Mensen die last hebben van angst hebben vaak de neiging om het ergste scenario in hun hoofd af te spelen. Dit staat bekend als catastrofaal denken. Je ziet een kleine fout als het begin van een grote ramp, bijvoorbeeld het missen van een deadline betekent voor jou dat je je baan kwijt zult raken.
Overgeneralisatie – Dit is een patroon waarbij je van een enkele negatieve ervaring uitgaat dat het altijd zo zal gaan. Bijvoorbeeld, als je een keer een presentatie slecht hebt gedaan, denk je dat je nooit meer een goede presentatie kunt geven.
Alles-of-niets denken – Ook bekend als zwart-wit denken, waarbij je dingen ziet in extreme termen. Als iets niet perfect gaat, zie je het als een volledige mislukking. Dit zorgt ervoor dat je jezelf onnodig hard beoordeelt en geen ruimte laat voor foutmarges of verbetering.
Focus op het negatieve – Mensen met angst en onzekerheid hebben vaak de neiging om zich alleen te focussen op de negatieve aspecten van een situatie, terwijl ze de positieve aspecten negeren. Dit versterkt het gevoel van angst en ongemak, omdat je hersenen alleen het negatieve zien en onthouden. Wanneer dit zich opstapelt kan het lijken dat de berg zo groot worden dat die onoverkomelijk meer is.
“Gedachten lezen” – Dit is het idee dat je weet wat anderen over je denken, vaak negatief. Bijvoorbeeld, je denkt dat iemand je niet aardig vindt zonder dat die persoon dat ooit heeft gezegd of geïmpliceerd. Dit kan leiden tot sociale angst en onzekerheid.
Voorspellen – Je denkt te weten wat er zal gebeuren in de toekomst en gaat er al vanuit dat het iets slechts zal zijn. Bijvoorbeeld, je denkt dat je de volgende keer dat je publiek spreekt, het absoluut vreselijk zal gaan, ondanks dat er geen bewijs voor is.
Emotionele redenering – Je neemt aan dat iets waar is, omdat je je er zo over voelt. Als je je bijvoorbeeld dom voelt, neem je aan dat je echt dom bent, zelfs als dat helemaal niet het geval is.
Het herkennen en uitdagen van deze negatieve gedachten en patronen is een cruciale stap in het overwinnen van angst en het opbouwen van zelfvertrouwen. Door bewust te worden van deze patronen, kun je beginnen met het vervangen van negatieve gedachten door positieve en meer realistische gedachten.
Gedragsverandering
Angst heeft de kracht om ons dagelijks leven op subtiele en soms ingrijpende manieren te beïnvloeden. Misschien merk je dat je gedrag verandert zonder dat je volledig bewust bent van de onderliggende oorzaken of misschien merk je het helemaal niet en word je er op gewezen of loop je tegen dingen aan. Daarom duiken we ook dieper in de gedragsveranderingen die voortkomen uit angst. Hoe angst kan leiden tot het vermijden van bepaalde situaties, verminderde productiviteit, zelfverloochening enz.
Vermijdingsgedrag – Een veel voorkomende reactie op angst is het vermijden van de situatie of persoon die de angst veroorzaakt. Dit kan variëren van het vermijden van sociale situaties, zoals feestjes of vergaderingen, tot het vermijden van bepaalde plaatsen of taken. Vermijding kan tijdelijk verlichting bieden, maar versterkt uiteindelijk de angst omdat je nooit leert omgaan met de bron van je angst.
Terugtrekken – Mensen die last hebben van angst en onzekerheid kunnen zich terugtrekken uit sociale interacties en activiteiten die ze normaal leuk vinden. Dit kan leiden tot isolatie en eenzaamheid, wat de angst verder kan verergeren. Terugtrekken kan ook betekenen dat je minder geneigd bent om nieuwe ervaringen of kansen aan te gaan, tot je het gevoel hebt dat je helemaal vast zit in je leven en het gevoel hier niet meer wetende hoe uit te geraken.
Overmatige voorbereiding – Angstig gedrag kan ook leiden tot overmatige voorbereiding of perfectionisme. Dit kan zich uiten in het eindeloos controleren van werk, overdreven veel tijd besteden aan het plannen van taken, of het vermijden van situaties tot dat je je 100% voorbereid voelt. Dit gedrag kan vermoeiend zijn en de angst zelfs versterken, omdat het onmogelijk is om altijd perfect voorbereid te zijn.
Rusteloosheid en nerveus tics – Mensen met angst kunnen rusteloos worden, zich constant onrustig voelen, of nerveuze tics ontwikkelen zoals nagelbijten, haar trekken, of wiebelen op hun stoel. Deze gedragingen zijn vaak een manier om met de opgekropte energie van angst om te gaan.
Overmatig zorgen maken – Constant zorgen maken en piekeren over alles, van kleine dagelijkse problemen tot grote levenskwesties, is een veelvoorkomend gedragskenmerk van angst. Dit kan leiden tot overanalyzering en het niet kunnen ontspannen, zelfs wanneer er geen onmiddellijke dreiging is.
De nood aan geruststelling – Mensen met onzekerheid kunnen een constante behoefte hebben aan geruststelling van anderen. Dit kan zich uiten in het herhaaldelijk vragen of ze iets goed hebben gedaan, of zich zorgen maken over wat anderen van hen denken. Deze behoefte aan geruststelling kan relaties onder druk zetten en de afhankelijkheid van externe bevestiging vergroten.
Impulsiviteit en risicozoekende gedrag – Soms kan angst zich op een paradoxale manier uiten, waarbij iemand impulsief of risicovol gedrag vertoont om de angst te maskeren of te vermijden. Dit kan variëren van roekeloos rijgedrag tot het aangaan van onveilige situaties.
Ook het begrijpen en herkennen van deze gedragsveranderingen is een belangrijke stap in het herkennen van angst en onzekerheid bij jezelf of anderen. Net zoals bij de andere symptomen kan het herkennen een start zijn om een ommekeer te maken in angst en onzekerheid.
Emotionele reacties
Wanneer angst zijn intrede doet, worden we vaak overrompeld door intense emotionele reacties. Denk aan het gevoel van paniek dat als een golf over je heen spoelt, de knoop in je maag die je verlamt of de constante onrust die je maar niet loslaat. Deze emoties kunnen zo krachtig zijn dat ze ons dagelijkse leven beïnvloeden en ons vermogen om te functioneren beperken.
In deze paragraaf gaan we dieper in op de de verschillende emoties en de impact van angst. We onderzoeken hoe angst onze emoties triggert en wat de psychologische reacties zijn.
Intense Angst – Wanneer angst zich sterk en extreem uit, kan dit overslaan in sterke en overweldigende gevoelens van paniek. Dit kan voelen alsof je continu op scherp staat, zelfs zonder duidelijke reden. Deze intense gevoelens kunnen je functioneren in het dagelijks leven verstoren.
Hulpeloosheid – Een veelvoorkomende emotionele reactie op angst is een gevoel van hulpeloosheid. Je kunt het gevoel hebben dat je geen controle hebt over je situatie of dat er geen manier is om je angsten te overwinnen. Dit kan leiden tot passiviteit en het vermijden van uitdagingen.
Prikkelbaarheid – Angst en onzekerheid kunnen ervoor zorgen dat je sneller geïrriteerd of gefrustreerd raakt. Kleine dingen die je normaal niet zouden storen, kunnen nu grote problemen lijken, wat kan leiden tot spanning in relaties met anderen.
Verdriet en Depressie – Aanhoudende angst kan bijdragen aan gevoelens van verdriet of depressie. Je kunt je somber voelen, huilbuien hebben, of een algemeen gevoel van verdriet ervaren zonder een duidelijke reden. Deze gevoelens kunnen verergeren wanneer de angst aanhoudt.
Labiliteit – Je emoties kunnen sneller en vaker omslaan. Je kunt op het ene moment boos zijn en het volgende moment verdrietig. Dit kan verwarrend zijn en je het gevoel geven dat je niet stabiel bent.
Afscheiding – Angst kan leiden tot gevoelens van afscheiding of vervreemding van anderen. Je kunt het gevoel hebben dat niemand je begrijpt of dat je alleen staat in je worsteling. Dit kan leiden tot sociale isolatie en eenzaamheid.
Uitputting – Emotionele uitputting is een veelvoorkomende reactie op aanhoudende angst. De constante staat van alertheid en het omgaan met angstige gedachten en gevoelens kan mentaal en fysiek uitputtend zijn. Dit kan leiden tot verminderde concentratie en motivatie.
Overweldigd Gevoel – Mensen met angst kunnen zich vaak overweldigd voelen door zelfs de kleinste taken. De gedachte aan alles wat ze moeten doen kan verlammend zijn, waardoor ze niet weten waar ze moeten beginnen.
Hyperwaakzaamheid – Een verhoogde staat van bewustzijn kan ervoor zorgen dat je voortdurend op zoek bent naar tekenen van gevaar of dreiging. Dit kan leiden tot een constante staat van alertheid en spanning, waardoor je moeilijk kunt ontspannen.
Schaamte en Schuldgevoelens – Angst kan ook gevoelens van schaamte en schuld oproepen. Je kunt je schamen voor je angsten en onzekerheden, of je schuldig voelen omdat je denkt dat je anderen tot last bent met je problemen.
Het beheersen van je emotionele reacties op angst is een reis en geen bestemming. Het vereist tijd, geduld en oefening. Verder in deze blog zal ik enkele technieken en strategieën bespreken die je kan toepassen, zodat je kan beginnen met het omarmen van je emoties en ze te gebruiken als een bron van kracht. Onthoud, het is oké om steun te zoeken en hulp te vragen. Je staat er niet alleen voor. Met vastberadenheid en de juiste tools kun je de macht van angst verminderen en meer controle krijgen over je eigen welzijn.
De invloed van angst op je dagelijkse leven
Grote en kleine angsten kunnen een ontzettende impact hebben op ons dagelijkse leven. Angst en onzekerheid kunnen je vermogen om taken efficiënt uit te voeren ernstig belemmeren. Het voortdurende gevoel van onrust en piekeren maakt het moeilijk om je te concentreren op werk of studie, wat leidt tot gemiste deadlines, fouten en verminderde prestaties. Wanneer je wordt overweldigd door angst, kan zelfs de meest eenvoudige beslissing moeilijk zijn. Twijfels en angst voor mogelijke negatieve uitkomsten vertragen je besluitvormingsproces of leggen het volledig lam. Op deze manier voelt het alsof je leven als maar meer komt stil te staan en het licht aan het einde van de tunnel als maar verder lijkt, of misschien wel onbestaande lijkt.
Grote en kleine angsten kunnen een ontzettende impact hebben op ons dagelijkse leven.
Ook je interne wereld kan behoorlijk door elkaar gegooid worden. Je kunt prikkelbaar zijn, je terugtrekken of constant behoefte hebben aan bevestiging, wat voor anderen moeilijk kan zijn. Dit kan leiden tot misverstanden, conflicten en zelfs isolement. Als je bang of onzeker bent over bepaalde situaties, kan dat lijden tot het vermijden van activiteiten die je normaal gesproken leuk vindt of belangrijk zijn voor je dagelijks leven. Variërende van sociale evenementen tot werkgerelateerde taken, wat uiteindelijk leidt tot een beperking in je levensstijl, mogelijkheden en levensgeluk!
Langdurige angsten kunnen ervoor zorgen dat je interesse verliest in activiteiten en hobbies die je ooit leuk vond. Dit verlies van plezier draagt bij aan gevoelens van depressie en een algemeen gevoel van ontevredenheid.
Een verdere impact van angst en onzekerheid kan zich uiten in het ondermijnen van de motivatie om goed voor jezelf te zorgen, wat leidt tot slechte eetgewoonten, gebrek aan lichaamsbeweging en verwaarlozing van persoonlijke verzorging. Op de lange termijn draagt dit bij aan een verslechtering van zowel je fysieke als mentale gezondheid. De neiging om jezelf terug te trekken en sociale situaties te vermijden, kan leiden tot sociale isolatie. Dit veroorzaakt een gevoel van eenzaamheid en vervreemding, wat de angst en onzekerheid verder verergert en een negatieve spiraal in gang zet.
Het begrijpen van deze impacten is essentieel om te erkennen hoe diepgaand angsten en onzekerheid jouw leven beïnvloeden, zodat je vanuit het als maar meer bewust worden hiervan, ook tot werkelijke groei en verandering kan komen. Laat ons kijken wat we precies kunnen doen om hier mee om te gaan?
Technieken voor het overwinnen van angsten
Positieve affirmaties en gesprekken met jezelf – In het transformeren van angst en onzekerheid is de kracht van positieve tegen jezelf praten niet te onderschatten. Het gaat niet alleen om het oppervlakkig herhalen van affirmaties, maar om een diepgaande verschuiving in hoe je jezelf ziet en met jezelf omgaat. Positieve spreken tegen jezelf helpt je om negatieve gedachtenpatronen te doorbreken en je geest te herprogrammeren om constructief en ondersteunend te denken. Dit kan een wereld van verschil maken in je dagelijks leven, van het verbeteren van je zelfvertrouwen tot het verminderen van stress.
Mindfulness en meditatie – Met betrekking tot zelfhulp en persoonlijke groei komen mindfulness en meditatie vaak naar voren als krachtige middelen om angst te overwinnen. Deze technieken helpen je om in het moment te leven, je geest te kalmeren en de controle over je gedachten terug te nemen. Door regelmatig te mediteren en mindfulness te beoefenen, kun je de constante stroom van piekergedachten verminderen en een diepere innerlijke rust ervaren. Dit vermindert niet alleen je angst, maar verbetert ook je algehele welzijn.
Realistische doelen stellen – In de reis naar het overwinnen van angst speelt het stellen van realistische doelen een cruciale rol. Het creëren van haalbare en duidelijke doelen kan je helpen om stap voor stap vooruitgang te boeken, zonder je te laten overweldigen door de weg die nog voor je ligt. Realistische doelen geven structuur en richting aan je inspanningen, waardoor je je successen kunt vieren en je zelfvertrouwen kunt opbouwen. Door je te concentreren op wat binnen je bereik ligt, verminder je de druk en angst die gepaard gaan met het streven naar perfectie of onrealistische verwachtingen.
Omgaan met falen – Iedereen faalt wel eens, het is een onvermijdelijk onderdeel van het leven en deel van het groei-en leerproces. Maar hoe je omgaat met die falen of het gevoel van falen, kan het verschil maken tussen stilstaan en groeien. Falen kan pijnlijk en ontmoedigend zijn, maar het biedt ook waardevolle leermogelijkheden en is vaak de voorbode van succes!
Zelfzorg – Zelfzorg is de hoeksteen van een evenwichtig en gezond leven, en het speelt een cruciale rol bij het overwinnen van angst. Door goed voor jezelf te zorgen, versterk je je veerkracht en creëer je een stabiele basis om met de uitdagingen van angst om te gaan. Zelfzorg gaat verder dan alleen fysieke gezondheid; het omvat ook emotionele en mentale welzijn.
Zoek ondersteuning en/of hulp – Angst kan een eenzame strijd lijken, maar je hoeft het niet alleen te doen. Ondersteuning en hulp zoeken is een belangrijke stap in het overwinnen van angst. Of het nu gaat om vrienden en familie, professionele therapeuten en coaches, of ondersteuningsgroepen, er zijn talloze bronnen die je kunnen helpen. Ontdek, door ondersteuning te zoeken, hoe het delen van je ervaringen, het ontvangen van advies en het krijgen van emotionele steun je transformatie naar een angstvrij leven kan vergemakkelijken.
Download het gratis E-book: 6 Technieken voor het overkomen van angsten.
Conclusie
Het overwinnen van angst is een reis die tijd, geduld en vastberadenheid vereist. We hebben in deze blog verschillende strategieën en inzichten besproken die je kunnen helpen om grip te krijgen op je angst en je leven terug te nemen. Van het herprogrammeren van je gedachten met positieve zelfpraat, tot het stellen van realistische doelen en het omarmen van mindfulness en meditatie; elke stap die je zet, brengt je dichter bij een angstvrij leven.
Vergeet niet dat falen een natuurlijk onderdeel is van het leerproces en dat het zoeken naar ondersteuning en hulp een teken van kracht is, geen zwakte. Zelfzorg en het stellen van grenzen zijn cruciaal om je fysieke, emotionele en mentale welzijn te waarborgen. Door regelmatig te reflecteren op je vooruitgang en jezelf te belonen voor elke kleine overwinning, bouw je een sterke basis van zelfvertrouwen en veerkracht.
Onthoud dat je niet alleen bent op deze reis. Er zijn talloze bronnen en mensen die je kunnen ondersteunen en begeleiden. Geef jezelf de toestemming om hulp te vragen en om te groeien in je eigen tempo. Angst hoeft je leven niet te beheersen. Met de juiste tools en mindset kun je de uitdagingen aangaan en je eigen pad naar vrijheid en geluk creëren.
En heb je hier graag professionele hulp en ondersteuning bij, aarzel dan niet om contact met me op te nemen. Dan plannen we een een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek in van waaruit we je hulpvraag bespreken en bekijken hoe we samen vooruitgaan!